Bankada hesap açmış olmak bankanın müşterisine hizmetler sunmasını gerekli kılmaz. Yani borç verilen bir şahıstan alacaklıya hizmet etmesi beklenemez. Hizmetin ücreti borçlu tarafından alınabilir. Hatta borç verildiği için hizmet şartı koşmak fâiz sayılır. Banka hesaplarında karşılıklı menfaat söz konusudur. Banka kendisine yatırılan paradan istifade ederken hesap sahibi de bankanın parasını korumasını ve istediğinde kendisine vermesini […]
Ortaklıklarda kâr paylaşım oranları tarafların anlaşmalarına bağlıdır. Yani bir şirkete ortak olan taraflar aynı oranda sermaye koysalar bile farklı sâiklerle farklı oranlarda kâr payı alabilirler. Katılma hesaplarında da durum aynıdır. Katılım bankası kendi hesaplarını yaparak farklı hesap gruplarına farklı kâr paylaşım oranları tespit eder ve ilan eder. Bankanın böylesi bir tasarrufta bulunma hakkı vardır. Bu […]
Klasik bankalar hem mevduat toplarken hem de topladığı mevduatı değerlendirirken “para borcu / karz” sözleşmesi yaparlar. Vâdesiz hesap yoluyla topladıkları mevduata fâiz ödemezler. Yani fâizsiz borç almış olurlar (vâdesiz hesapların emânet yönü de vardır). Vâdeli hesaplar ise “fâizl borç” sözleşmesine dayanır. Banka mevduat sahibine hangi vâdede ne kadar fâiz ödeyeceğini en baştan deklare eder. Buna […]
Katılım bankalarında açılan câri hesaplar fâizli bankalardaki vâdesiz hesaplar gibi kısmen borç kısmen emânet sayılabilir. Zira katılım bankası hesaba yatırılan tutarı tazminle mükellef olduğundan söz konusu para borç hükmünü alır. Ancak bankanın hesaplara yatırılan parayı tamamen kullanamaması, hesap sahiplerinin her istediklerinde paraya ulaşabilmeleri için şubelerinde, muhabir bankalarda ve ATM’lerde para tutması söz konusu tutarın kısmen […]
Bankalar parayı nakleden kurumlardır. İşçi çalıştıran kuruluşların da binlerce çalışanına maaş ödemesi gerekir. Bu işlemin en kolay yolu bankalardan istifade etmektir. Fâizli de olsalar bankalardan hizmet almak meşrûdur. Bankalar pek çok yere şube açmış, internet şubeleri oluşturmuş, ATM’ler kurmuş, diğer bankalarla anlaşmalar yapıp ortak ATM’ler oluşturmuşlardır. O halde kurumlar bankalar aracılığıyla maaş dağıtımlarını gerçekleştirebilirler. Bankalar […]
Murâbaha gerçek bir alım satımdır. Yani gerçek bir mal satıcıdan alınıp müşteriye satılmaktadır. Dolayısıyla murâbaha sonrasında satıcıdan alınan malın müşterinin mülkiyetine geçmiş olması gerekir. Katılım bankalarını faturaya bağlı olarak kredi işlemi yapan kurumlar zanneden bazı müşteriler gerçek bir alım satım amacı taşımayan faturalar üzerinden kredi talebinde bulunabilmektedirler. Katılım bankaları bu tür taleplere kesinlikle olumlu yaklaşamazlar, […]
Katılım bankaları aracılığıyla emtia satın almış müşteriler belli bir vâde ve kâr payı ile bankaya borçlanmış olurlar. Ancak zaman içerisinde değişen kâr oranları sebebiyle bazı müşteriler katılım bankasına olan borçlarının yeniden yapılandırılmasını isterler. Katılım bankası mevzuatın izin verdiği ölçüde müşterilerine indirimler yaparak müşterisini memnun edebilir. Ancak bunu yapmak zorunda değildir. Refinansman denilen bu işlemde müşterinin […]
Katılım bankasının murâbaha yapabilmesi için müşteriye satılacak malın müşterinin mülkiyetine geçmemiş olması gerekir. Zira katılım bankası satıcıdan alacağı malı müşterisine satabilecek konumda olmalıdır. Eğer mal müşterinin olmuş ise katılım bankası satıcıya para ödeyip müşteriden fazlasını talep edemez. Zira müşterisinin zaten satın aldığı mal için yapacağı ödeme müşterisine verilmiş nakit borç anlamına gelir. Bu borcun fazlasıyla […]
Murâbaha bir alım satımdır. Peşin alınan bir varlığın vâdeli satımında mutlaka bir akit konusu olmak zorundadır. Yani ortada satıcısından alınıp müşteriye satılacak bir varlık yok ise murâbahadan söz edilemez. Ancak murâbaha için akit konusunun mutlaka görünür bir emtia olması şartı yoktur. Satılabilir haklar da murâbahaya konu olabilir. Bu noktada katılım bankalarının murâbaha34 işlemleriyle alıp sattıkları […]
